TEHLİKELİ MADDE ATIK SORUMLULUK SİGORTASI

Atıklar, emisyon, atık su deşarjı, gürültü gibi çevre konusunda alınması gereken izin ve lisansların tek bir çatı altında toplandığı Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği 10.09.2014 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmış ve 01.11.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin Ek-3B Geçici Faaliyet Belgesi Başvuru Formu Ekleri’nde istenilen Özel Belgeler arasında Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesi yer almaktadır. Tehlikeli Madde ve/veya Tehlikeli Atıkların sebep olabileceği zararlara karşı üçüncü kişilere ödenecek tazminatları teminat altına alan bir sorumluluk sigortasıdır.

Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’nı Kimler Yaptırmalıdır?

Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; tehlikeli atıkları, yanıcı, parlayıcı ve yakıcı maddeleri üreten, depolayan, nakleden veya satan firmaları kapsamaktadır. Söz konusu sigorta poliçesi; Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-4’ünde (*) ile işaretlenmiş atıkları kabul eden tesisler ile 1. Sınıf Düzenli Depolama Tesislerinden talep edilmektedir.

Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Kapsamı:

Tehlikeli Maddeler Ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, mesleki faaliyetleri nedeniyle bu maddelerin doğrudan doğruya neden olduğu olaylar sonucu kusurları olsun olmasın üçüncü kişilere verilecek bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını poliçede yazılı sınırlara kadar temin eder. Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesinin, 28.12.2014 tarihli ve 29219 sayılı Resmî Gazete yayımlanan “Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimatta Değişiklik Yapılmasına Dair Tarife ve Talimat’ın Ek Tablo-1 “4-b Tehlikeli Atıkların Geri Kazanımı ve Bertarafı” başlığında belirtilen asgari teminat miktarı üzerinden yaptırılarak sisteme yüklenmesi gerekmektedir.

Bu sigorta, Kararda belirtilen tehlikeli maddelerle ilgili mesleki faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu mesleki faaliyetleri dolayısıyla meydana gelebilecek bir kaza sonucunda, kusurları olsun olmasın üçüncü kişilerin doğrudan doğruya uğrayacakları bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını, poliçede yazılı tutarlara kadar, aşağıdaki şartlar dairesinde temin eder. Sigorta, sigortalının Karar kapsamına giren tüm mesleki faaliyetlerini kapsayacak şekilde yapılır.

Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Sorumluluk Sigortası bulunan bir işyerinde, kullanılmak üzere bulundurulan LPG tüpünün infilakı, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüpgaz Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde sigortacısı tarafından tazmin edilir. Ancak, kullanılmak üzere bulundurulan tüpgazın neden olduğu kaza, işyerinde bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa, tazminat ödemelerinde Tüpgaz Sorumluluk Sigortasına öncelik verilir; bu sigortanın limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Sorumluluk Sigortası, limitleri dahilinde işlemeye başlar.

Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması halinde öncelikle Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Sorumluluk Sigortası işlemeye başlar. Bu sigorta, sigortalının haksız taleplere karşı korunmasını temin eder. Ayrıca, bu sigorta ile ilgili olarak dava açılması halinde, sigorta poliçesinde kayıtlı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortalıyla birlikte sigortacıya da ait olup, sigortalı sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini aşarsa, sigortacı bu masrafları, sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder. Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla sigorta ettirenin ve/veya sigortalının yapacağı makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır.

Hazine Müsteşarlığı tehlikeli maddeler ve tehlikeli atık zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında ruhsat veya izin belgesi olmayan sigortalıların durumuna ilişkin olarak 2014/19 sayılı bir sektör duyurusu yayımladı.

Çevre Kanunu’nun 13. maddesi ise şu hükmü taşımaktadır: “Tehlikeli kimyasalların üretimi, satışı depolanması, kullanılması ve taşınması faaliyetleri ile tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, bu kanun ile getirilen yükümlülükler açısından müteselsilen sorumludurlar. Sorumlular bu kanunda belirtilen mesleki faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olup, faaliyetlerine başlamadan önce Bakanlıktan gerekli izni alırlar. Sigorta yaptırma zorunluluğuna uymayan kurum, kuruluş ve işletmelere bu faaliyetler için izin verilmez.” Çevre Kanunu’nun bu maddesi açıkça, sigortalı gerçek veya tüzel kişilerin kanunda belirlenen söz konusu faaliyetlerine başlamadan önce, gerekli izin veya ruhsatları almaları gerektiğini ifade etmektedir. Ancak Hazine Müsteşarlığı’na son günlerde yapılan başvurularda, poliçe tanzim edildikten sonra sigortalı gerçek veya tüzel kişilerin, faaliyet alanlarına yönelik olarak gerekli izin ve ruhsat belgelerini ilgili sigorta şirketine ibraz edememeleri durumunda, sigorta tazminat ödemelerinin yapılıp yapılamayacağı konusunda bazı tereddütler olduğu anlaşılmıştır.

Hazine Müsteşarlığı bu tereddütleri ortadan kaldırmak için son yaptığı 2014/19 sayılı sektör duyurusunda şu görüşlere yer vermektedir: Bir kere sorumluluk sigortalarında, sigortalı ile sigorta şirketi arasındaki ilişkiye dayanan hususlar hak sahibine karşı ileri sürülemez. Bu durumlar ancak sigortalıya rücu edilebilmesini mümkün kılar. Bu açıdan bakılınca, tehlikeli maddeler ve tehlikeli atık zorunlu mali sorumluluk sigortası, söz konusu Bakanlar Kurulu kararı ile tanımlanan faaliyetlerden kaynaklanan sorumluluk riski için teminat sağlamaktadır. İzin veya ruhsata tabi olan bu faaliyetler için izin veya ruhsat alınmamış olması, faaliyetin varlığını ortadan kaldırmaz. Sigorta genel şartlarında rücu edilecek haller, örnek olarak ve tüketici olmamak üzere düzenlenmiştir. Sorumluluk hasarlarında üçüncü kişilerin haklı menfaatlerinin mutlaka korunması gerekmektedir.